ភ្នំពេញ÷យុវជនខ្មែរជាច្រើននាក់ រស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ បានយល់ដឹងច្បាស់ពីវត្ថុធាតុដើម និងគ្រឿងផ្សំដែលអាចផលិតចេញជានំប្រពៃណីខ្មែរមួយប្រភេទ ដែលគេហៅថា«នំអន្សមខ្មែរ»។ បើទោះបីជា យុវជននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បានបង្ហាញពីការចូលចិត្តបរិភោគនំអន្សម និងបានយល់ដឹងច្បាស់ពីអត្ថន័យនៃការធ្វើនំអន្សមខ្មែរក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែពួកគេមានសមត្ថភាពចេះធ្វើត្រឹមតែចងនំអន្សម ការធ្វើស្នូលនំ ឬការរៀបចំស្លឹកចេក និងការដុតភ្លើងចម្អិននំតែប៉ុណ្ណោះ។
ជាមួយគ្នានេះអាជីវករម្នាក់ ដែលលក់ប្រភេទនំខ្មែរ និងមានជំនាញវេចនំអន្សមខ្មែរ នំបត់និងនំស្លឹកស្រស់ បានលើកឡើងពីការមិនយកចិត្តទុករបស់ក្មេងៗនាសម័យនេះថា មិនសូវមានការព្យាយាម និងអំណត់ ក្នុងការធ្វើនំអន្សមខ្មែរទេ ដែលជាកត្តាមួយរួមចំណែកធ្វើឱ្យសកម្មភាពនៃការវេចនំអន្សមជុំគ្នាត្រូវបានកាត់បន្ថយជាបណ្តើរៗដែរ។
ជាក់ស្តែងការវេចនំអន្សមត្រូវការភាពអត់ធ្មត់ ការអំណត់និងការព្យាយាម រួមទាំងភាពឧស្សាហ៍ផងដែរ រួមផ្សំជាមួយនឹងការចេះថ្នមដៃផងនោះ ទើបធ្វើឱ្យលទ្ធផលនៃការធ្វើនំអន្សម អាចលេចចេញនូវសិល្បៈមួយបែប ដែលបង្កប់ទៅដោយសោភណភាព និងស្រស់ស្អាត។ ការរៀនវេចនំអន្សមមិនមែនចេះតែរៀនធ្វើឱ្យត្រឹមតែចេះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែអ្នករៀនវេចនំអន្សមត្រូវតែស៊ូទ្រាំជាមួយនឹងការចុកចង្កេះ ឈឺខ្នង ចុករោយ ស្រពន់ដៃស្រពន់ជើងថែមទៀត។
កាលពីអំឡុង៤០ឆ្នាំមុន ខណៈពេលប្រទេសកម្ពុជាមានរៀបចំនូវពិធីបុណ្យទានសំខាន់ម្តងៗ ចាស់ៗជំនាន់មុន តែងប្រមែប្រមូលកូនចៅមកពីគ្រប់ទិសទី និងបងប្អូននៅក្នុងស្រុកភូមិជិតៗរបងផ្ទះ ដើម្បីជួយគ្នាក្នុងការវេចនំអន្សមជ្រូក អន្សមចេក នំបត់ នំគម រួមទាំងធ្វើនំជាលនិងនំខ្មែរជាច្រើនប្រភេទផ្សេងទៀតផងដែរ។ ដែលសកម្មភាពនេះបានបង្ហាញនូវភាពសប្បាយរីករាយ និងសំឡេងអ៊ូអរផងដែរ។
ប៉ុន្តែចូលមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វប្បធម៌នៃការជួបជុំកូនចៅ បងប្អូននិងអ្នកជិតខាង ដើម្បីជួយគ្នាធ្វើនំអន្សមខ្មែរ ត្រូវបានកាត់បន្ថយច្រើននៅតាមបណ្តាភូមិស្រុកស្ទើរគ្រប់ខេត្តនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសគឺតំបន់រាជធានីភ្នំពេញតែម្តង។ រហូតមកដល់យុវជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយនេះ កាន់តែអត់ចេះពីរបៀបវេចនំអន្សម និងនំបត់ខ្មែរជាច្រើនប្រភេទទៀត។
បើតាមយុវជន ភា បញ្ញាពេជ្រ អាយុ ២២ ឆ្នាំ រស់នៅសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ បានចេះធ្វើស្នូលនំអន្សមជ្រូកតាមរយៈម្តាយរបស់គាត់បង្រៀន។ យុវជនរូបនេះបន្តថា ម្តាយរបស់គាត់មានជំនាញធ្វើនំអន្សម និងអាចធ្វើច្រើនរស់ជាតិថែមទៀតផង ពិសេសម្តាយរបស់គាត់បានបង្រៀនកូនៗឱ្យចេះវេចនំអន្សមខ្មែរ ប៉ុន្តែទោះបីជាម្តាយរបស់បញ្ញាពេជ្របានព្យាយាមបង្រៀនគាត់យ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែបញ្ញាពេជ្រអាចធ្វើបានត្រឹមការធ្វើស្នូលនំ និងចង់ខ្សែនំអន្សមជ្រូកតែប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាមិញ បើទោះជាបញ្ញាពេជ្រ បានចេះត្រឹមតែធ្វើស្នូលនំ និងការចងខ្សែនំអន្សមជ្រូកក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបញ្ញាពេជ្រនៅតែបន្តព្យាយាមហ្វឹកហាត់នៃការធ្វើនំអន្សមបន្ថែមទៀត ដើម្បីបន្តវេនការធ្វើនំអន្សមពីម្តាយរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងចូលរួមថែរក្សានូវសកម្មភាពវេចនំអន្សមនេះឱ្យបានរហូតទៅ។ ជាមួយគ្នានេះផងដែរ បើតាមទស្សនរបស់បញ្ញាពេជ្រផ្ទាល់បានឱ្យដឹងថា ដើម្បីជំរុញឱ្យកូនខ្មែរនិងយុវជនទាំងអស់មានទឹកចិត្តក្នុងការចូលរួមរៀនវេចនំអន្សមខ្មែរគឺដំបូងបំផុត ចាស់ៗជំនាន់មុនគួរតែមានពេលវេលាដើម្បីហៅកូនចៅឱ្យមកវេចជុំគ្នា ទី២ កូនខ្មែរទាំងអស់គួរតែចេះបរិភោគនំអន្សមឱ្យបានច្រើន ទើបមានអ្នកគាំទ្រ ទី៣ យុវជនគួរចំណាយ ពេល ដើម្បីរៀនវេចនំអន្សម។
ស្រដៀងគ្នាផងដែរ បើតាមប្អូនស្រី យ៉ា រ៉ាត់ អាយុ៣៩ឆ្នាំ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានប្រាប់ថាគាត់ចូលចិត្តបរិភោគនំអន្សមជ្រូកខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះអត់ចេះវេចនំអន្សមជ្រូកនិងនំអន្សមចេកទេ។ ប្អូនស្រីបាននិយាយថា ដោយសារតែរវល់នឹងការងារ អត់មានពេលគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់វេច ម្យ៉ាងមានអ្នកវេចនំអន្សមលក់ច្រើន ដូច្នេះចាំទិញពីគេស្រាប់ៗតែម្តង។
នៅក្នុងឱកាសបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌ នំអន្សមដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនិយមវេចច្រើនជាងគេនោះរួមមានដូចជា៖ នំអន្សមជ្រូក អន្សមចេក នំគម នំបត់ជាដើម។សម្រាប់អត្ថន័យរបស់នំអន្សមនេះដែរ បើតាមវចនានុក្រមសម្ដេចសង្ឃ ជួន ណាត បានពន្យល់ថា វាជាឈ្មោះនំ ធ្វើដោយអង្ករដំណើបខ្ចប់ដោយស្លឹកស្រស់ (តាមធម្មតា ច្រើនប្រើស្លឹកចេក) មានរាងមូលស្មើចុងស្មើដើម ចម្អិនដោយស្ងោរ ឬអាំងក៏មាន។ អន្សម មានច្រើនប្រភេទគឺ អន្សមចេក អន្សមដាក់ចេកណាំវ៉ាទុំទាំងមូលជាស្នួល។ អន្សមជ្រូក អន្សមដាក់សាច់ជ្រូកជា ស្នូល។អន្សមដូង អន្សមដាក់ខ្ទិះដូង ឬសាច់ដូងទុំកោសលាយផង។អន្សមអាំង អន្សមដែលចម្អិនដោយអាំង។ល។
មូលហេតុនាំឱ្យមានការវេចនំអន្សម តាមជំនឿសាសនា៖ យោងតាម (Nom Ansom) ឯកសារមួយចំនួនបានឱ្យដឹងថា ក្នុងសម័យព្រះបាទជ័យវរន្ម័ទី៧ ប្រទេសកម្ពុជាប្រកាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍ ហើយរបស់ប្រើប្រាស់ និងសម្ភារៈភាគច្រើនតែងមានទំនាក់ទំនងនឹងសាសនា តួយ៉ាងនំអន្សមនេះជាដើម។
ក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍នំអន្សម គឺតំណាងឱ្យលិង្គព្រះឥសូរ ចំណែកឯនំគមវិញ គឺតំណាងឱ្យយោនី នាងឧមា ដែលជាព្រះមហេសីរបស់ព្រះឥសូរ។ ម៉្លោះហើយទើបយើងតែងតែឃើញនំប្រភេទនេះក្នុងពិធីបុណ្យទាន អមជាមួយនឹង នំគម ដែលជានំប្រពៃណីខ្មែរផងដែរ។
នំអន្សម មានដើមកំណើតតាំងពីបរមបុរាណកាលមក ក្នុងប្រវត្តិនំប្រពៃណីខ្មែរ និងត្រូវបានគេឃើញវត្តមាននំមួយប្រភេទនេះនៅក្នុងពិធីបុណ្យ ប្រពៃណីខ្មែរ ដូចជាបុណ្យចូលឆ្នាំ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ក្នុងពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងពិធីបុណ្យសាសនាមួយចំនួនទៀត។ ការដែលយកនំទាំងអស់នេះទៅវត្តនៅថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌមកពីបុណ្យនេះក៏ដូចជា បុណ្យផ្សេងទៀត ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រហ្មញ្ញសាសនា។ សូមបញ្ជាក់ដែរថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននាក់ បានសាមគ្គីគ្នាជួយវេចនំអន្សមជ្រូករាប់រយនំ ដើម្បីចែកជូនទៅដល់បងៗកងទ័ពជួរមុខកម្ពុជា សម្រាប់លើកទឹកចិត្តដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កងទ័ពកម្ពុជាក្នុងការតស៊ូការពារទឹកដីពីសត្រូវឈ្លានពាន៕ លោកស្រី ឃួន លក្ខិណា
